viernes, 27 de mayo de 2011

Unha marcha e unha alborada:

Ola bos días compañeiros e compañeiras do espacio do gaiteiro.

Oxe déixovos aquí dúas pezas máis, estas son a Alborada de Corcubión, que é unha peza do Cancioneiro de Casto Sampedro, e tamén colgo, para que descarguedes a Marcha procesional dos de Ponteareas, que como característica da peza destaca a utilización de cinquillos con tresillos.

Un saúdo moi grande a todos e espero que vos gusten.

domingo, 22 de mayo de 2011

A gaita de sabugueiro:

Ola compañeiros  e compañeiras que visitades o Espacio do Gaiteiro.

Hoxe vou falar de como se fai unha gaita de sabugueiro, para explicar como se fai este instrumento artesanal galego, voume referir moito a outra entrada, que é a da fabricación da frauta de sabugueiro, xa que a forma de preparar a madeira do sabugueiro para facer o instrumento é a mesma.

Como xa teño dito antes, o sabugueiro é unha madeira moi boa para facer instrumentos de vento, xa que a súa cerna é moi fácil de baleirar e polo tanto podemos obter un tubo oco dunha forma moi sinxela.

Para facer este instrumento vannos facer falta todos estes materiais:
  1. Unha barra de sabugueiro sen nós dunha cuarta e media de lonxitude, como mínimo.
  2. Un arame que non dobre facilmente.
  3. Un ferro que se poda poñer ó roxo vivo.
  4. Un coitelo que corte ben.
  5. Unha lixa fina.
  6. Un pouco de cera ou cola branca para madeira. 
  7. Unha brocha pequena.
  8. Un pouco de barniz.
Como primeiro paso e máis complicado, imos a buscar unha rama de sabugueiro que nos sirva, esta ten que non ser nin moi gorda nin moi fina, máis ou menos como unha flauta das compradas, tanto en anchura como lonxitude.

Este é o sabugueiro.



Estas son as dúas ramas de sabugueiro cortadas.


Así que temos a rama de sabugueiro, hainas que pelar, e para iso facémolo cun coidelo, eu collín dúas por se non me saía á primeira polo menos ter outras oportunidade. Cando lles quitemos a casca hai que ter coidado de non danala madeira.

Así quedan as ramas despois de pelalas.

Agora que temos as ramas peladas, collemos unha delas e ímola baleirar, xa que esta árbore ten unha cerna moi branda, entón cun arame que sexa maleble pero non moito, estirámolo e chantámosllo na cerna e comezamos a darlle voltas e empurralo para metelo máis, entón vemos como se vai esfarelando a cerna, así que pasemos o arame dun lado a outro, dámoslle voltas ata que non lle quede cerna e deixalo oco de todo e o máis cilíndrico posible.

Así é a apariencia da cerna do sabugueiro.

Despois de baleiralo que así.

Agora e chegados a este punto (ata aquí todo igual ó da frauta de sabugueiro), collemos unha das ramas e despois de baleirala ímolles a facer uns buratos para os dedos, estes comezaranse a facer á distancia que máis cómodo quede para tocar e para soprar, este instrumento haille que soprar como se fose o punteiro dunha gaita, entón comezamos a facerlle os furados, para isto utilizamos o ferro ó roxo vivo, para que perfore a madeira por calor, requentaremos o ferro tantas veces como nos faga falla, para que os furados queden ben.

Aquí vemos como queda a frauta con furados.

Unha vez feitos os furados, temos dúas alternativas, ou cortamos apartir do último furado a gaita, nunha lonxitude de dúas veces e media da lonxitude que hai entre os furados, para que dé un bo son; ou facemos como fixen eu, collemos e a esa mesma distancia facemos outros dous furados á mesma altura, un a cada lado da gaita.

Agora para que sone temos que poñerlle algo no extremo de soprar para que emita son, para iso podemos utilizar diferentes cousas, como son as palletas, pallóns, palletas de centeno ou palla (ensinareinas a facer nunha das próximas entradas), palletas de castiñeiros, etc. Para facer que encaixen estes elementos na gaita de sabugueiro, temos que facer como fixemos co rombón de castiñeiro, se que o furado da gaita moi grande, ir encaixando pezas de sabugueiro unhas dentro de outras, para que nos dea a medida que queremos.

E con isto xa debería sonar, a continuación póñovos como queda a gaita de sabugueiro con un pallón de ronqueta e cunha palleta de castiñeiro, esta última ensinei como se facía no rombón de castiñeiro.

Nesta imaxe vemos a gaita de sabugueiro coa palleta de castiñeiro.

Aquí vemos a gaita de castiñeiro co pallón de ronqueta.

Este instrumento tócase igual que o punteiro da gaita e dá un son que depende da palleta que lle poñades, así que probade e elixide a que máis se axuste ós vosos gustos. O bo deste instrumento é que é máis duradeiro que os que se fan de castiñeiro, que só veñen durando un día.

Se o queremos deixar máis curioso, podemos lixalo un pouco e darlle unha man de barniz, a cola branca de madeira ou a cera, son por se mentres facemos o instrumento nos raxa a madeira ou nas xuntas perde algo de aire, entón botámoslla e xa non o perde.

Espero que vos saíse que vos gustara facelo tanto como me gustou a min facelo e explicarvos como se fai.

Un saúdo a todos.

viernes, 20 de mayo de 2011

Novas parituras:

Ola compañeiros.

Unha vez máis actualicei a lista das partituras, nela deixovos a Mazurca de Bretoña, que é unha peza moi fácil de tocar, e ademais moi fermosa. Pero tamén vos deixo a Carreiriña, que é unha Polka que toca o Rubén de Castelo de Somoza, un gaiteiro dos de antes, que lle teño moito aprecio e respecto,e tamén é unha peza moi alegre e con moito ritmo.

Espero que vos guste, seguirei traballando para traervos máis cousas, pezas e instrumentos novos.

Un saúdo a todos.

jueves, 19 de mayo de 2011

Instrumentos artesanais.

Ola compañeiros.

Como esta páxina foi medrando moito, faise difícil encontrar o instrumento que un quere consultar, así que para facilitar as cousas, fixen un índice ó comezo da páxina onde está o nome dos instrumentos que teño explicados, e así con clicar en riba do nome do instrumento que queremos ver xa nos aparece.

Un saúdo.

martes, 17 de mayo de 2011

Resultados da encuesta:

Ola Compañeiros.

Segundo a encuesta que vos puxen, de en que formato queriades as partituras, gañou a de poñelas en PDF, así de aquí para diante todas as partituras que poña han de ser en formato PDF.

Un saúdo a todos, e bo día.

miércoles, 11 de mayo de 2011

Axudade a estes amigos que tamén tocan a música galega:

Ola de novo

Votade nesta páxina para que o grupo milesios poida actuar no festival de Ortigueira.
 http://www.festivaldeortigueira.com/grupos/runas.php?lg=gal

Un saúdo compañeiros.

Outro par de partituras:

Ola compañeiros e compañeiras do Espacio do Gaiteiro.

Hoxe vou colgar outras dúas pezas, que particularmente, me gustan moito, estas son a coñecidísima Folíada de Tenorio e o Valse dos Vellos, tanto unha como a outra tocábaas cando estaba no grupo Mencer e soaban moi ben, ademais a Folíada de Tenorio é unha peza en ton menor do Gaiteiro de Soutelo que se acompaña de letra. Espero os vosos comentarios a ver que vos parece.

Ademais teño outra cousa que dicirvos, os quen non a saibades, que en youtube hai uns vídeos de gaiteiros da Fonsagrada, que tocan moi ben, se non os vistes merece moito a pena que os vexades, porque está moi ben.

Un saúdo compañeiros e ata loguiño.

miércoles, 4 de mayo de 2011

Máis pezas e partituras:

Ola compañeiros.

Outra vez máis puxen un par de pezas, unha delas é unha pandeirada, que como xa sabedes, é un estilo de peza, que case todas levan o mesmo nome, e que eran pezas para cantar cun ritmo moi característico. Ademais déixovos unha peza que é do abó do meu mestre, que como todas as que lle coñezo é moi bonita.

Un saúdo a todos e non deixedes de visitar a páxina e ver as novidades, e se a ocasión o merece, de comentar algo.

domingo, 1 de mayo de 2011

O rombón de castiñeiro.

Ola compañeiros e compañeiras.

Hoxe imos a poñernos con rombón de castiñeiro, este é un instrumento que soa moi ben, e ademais é doado de facer, este instrumento pernítenos tocar unha melodía con diferentes notas que varían segundo tapemos os buratos que ten.

O que nos fai falla para facelo son:
  1. Unhas baras de castiñeiro de diferentes diámetros, unha máis longa do tamaño, de como mínimo como unha frautra.
  2. Un tixeira de poda.
  3. Un coitelo que corte moi ben.
Agora que temos isto o que temos que facer é baleirar a bara de castiñeiro máis longa da madeira, xa que para o instrumento só nos imos a valer da codia, con esta bara imos a facer o corpo do instrumento. Para baleiralo imos facer igual que fixemos na frauta de castiñeiro, fregamos co mango da coitela a pel do castiñeiro, e despois retorcélomo coa man ata que se desprenda e quitámola tirando dela. Se raxa ou rompe ou perde aire a cáscara, xa non nos serve para facer instrumento, xa que isto afectará ó son.

Esta é a bara de castiñeiro máis grande que imos baleirar.

Aquí temos como se ve a cáscara de castiñeiro e a madeira xa separados.


Nesta imaxe vemos como queda baleira de todo a codia.

Cando xa temos feito isto imos a facer a parte do instrumento que soa, para iso collemos unha rama finiña e baleirámola, entón coa cáscara aplastámoslle unha punta e rascámola co coitelo ata que ese estremo que de finiño, entón ó metelo na boca e soprar tiñamos que conseguir sacarlle son.


Aquí temos a ramiña da que facemos a palletiña que vai tocar.


Nesta imaxe vemos como queda a palletiña despoi de rascala co coitelo.

Entón así que temos feito isto, normalmente a cáscara que temos para facer o instrumento non encaixa ben na palleta, xa que a palleta é moi delgada para encaixar nel, entón para isto o que imos facer é ir baleirando outras ramas e ir encaixando as cáscaras no corpo do intrumento, ata que sexamos capaces de intruducir a palletiña, para facer isto cada vez temos que ir poñendo unha cáscara máis fina. No meu caso só me fixo falta poñer unha cáscara intermedia para que encaixara a palletiña. Así conseguimos motar o intrumento de xeito definitivo.

Nesta imaxe vemos a miña cáscara de castiñeiro, que xa está baleira, que utilicei de adaptadora.

Agora vemos como encaixa a cáscara adaptadora dentro da que utilizamos como corpo do instrumento.

Nesta imaxe vemos como queda o instrumento xa coa palletiña metida.

Agora que o temos feito só queda poñerlle os furado, este faranse co coitelo cortando a cáscara, poñeranse onde máis fácil sexa para tapar, e a separación entre eles será a que máis comodidade aporte ó artista que o toque. Así que fagamos o último furado, cortaremos a parte final do instrumento a dúas veces e media da distancia entre os diferentes furados, do último furado.



Así sería como nos quedaría o instrumento ó final, coas madeiras que resultaron de baleirar as cáscaras que utilizamos.

Así sería como quedaría cos furados.
 Agora só lle hai que soprar pola palletiña e xa ten que soar, segundo lle tapedes os diferentes furado fará as diferentes notas.

Espero que vos saíse e que vos gustara tanto facer este intrumento como tocar con el.

Un saúdo a todos e gracias pola vosa atención.