Algunhas cousas novas:

Ola compañeiros e compañeiras.

Xa había tempo que non publicaba cousas novas, de aquí para adiante intentarei publicar máis amiudo. Téñovos que agradecer unha cousa moi importante, lectores do espacio do gaiteiro, xa que superamos as 1000 visitas, moitas gracias por seguir lendo este blog, xa que me dá moito ánimo que sigan a subir as visitas e así recompensa o traballo que dar ir escribindo nel, que por outra parte fago con moito gusto.

Hoxe vou deixarvos unha serie de pezas, entre elas temos Airiños de Pol (unha peza de Javier Rodriguez Diaz), Muiñeira do Graceiras (Irmáns Garceiras de Melide), o Pasodobre de Monel Cuadrilha (peza moi fermosa, fácil de tocar e con moita rítmica que tocabamos no grupo Mencer para facer pasarrúas), a Xota da Guía (é unha peza do repertorio tradicional do noso país), A Muiñeira de Chantada (facilitada por Brais Freire) e María se que te llamas (facilitada por Victor Marti).

Moitas gracias por me mandar as pezas compañeiros.

Ata outra e non deixedes de visitar o blog, un saúdo moi grande.

Enquisa do material da gaita:

Hola de novo compañeiros.

Como xa veríades que o material preferido da xente que votou nesta páxina, para construír gaitas, foi o buxo, a miña gaita tamén é de buxo e non a cambiaría por nada, xa que é moi xeitosa e soa moi ben, as demais madeiras tamén fan unhas gaitas moi fermosas, pero non sei se porque é a miña de buxo, ou por calquera outra cousa, pero a min, persoalmente a que máis me gusta é a gaita de buxo.

A miñ foi feita polo artesán Anxo, que, se non me equivoco, era da Terra Chá.

Un saúdo.

Unhas pezas pequenas pero fermosas:

Vou engadir á lista das partituras outras dúas pezas que acabo de conseguir que son a Ribeirana de Pontevedra e o Psacorredoiras de Vilanova. Estas pezas pertencen ó Cancioneiro de Casto Sampedro, e aínda que son curtas teñen moito ritmo e soan moi ben.

Volvemos a andar as andadas:

Olas compañeiros e compañeiras do espacio do gaiteiro.

Tiven un pequeno silencio dunhas semanas porque me marchei de Galicia, pero con intención de volver, e mentres non me dei acomodado non puiden seguir co blog, así que agora xa volvo á carga, seguirei describindo instrumentos galegos artesanais que vaia facendo e ademais tamén irei subindo as partituras que vai conseguindo, ou aprendendo.

Sempre seguirei esperando os vosos comentarios, opinións, pezas que queirades que poña que me mandedes ou se queredes que vos faga unha entrada no blog.

Un saúdo moi grande a todos da miña parte.

A votación do blog:

Ola compañeiros, como quedou a empate que parte vos gusta, ou valorades máis, as das partituras ou a dos instrumentos, que dou a empate, a verdade non me aclara moito. O bo e que vos gustan as dúas por igual.

Un saúdo a todos.

Unha marcha e unha alborada:

Ola bos días compañeiros e compañeiras do espacio do gaiteiro.

Oxe déixovos aquí dúas pezas máis, estas son a Alborada de Corcubión, que é unha peza do Cancioneiro de Casto Sampedro, e tamén colgo, para que descarguedes a Marcha procesional dos de Ponteareas, que como característica da peza destaca a utilización de cinquillos con tresillos.

Un saúdo moi grande a todos e espero que vos gusten.

A gaita de sabugueiro:

Ola compañeiros  e compañeiras que visitades o Espacio do Gaiteiro.

Hoxe vou falar de como se fai unha gaita de sabugueiro, para explicar como se fai este instrumento artesanal galego, voume referir moito a outra entrada, que é a da fabricación da frauta de sabugueiro, xa que a forma de preparar a madeira do sabugueiro para facer o instrumento é a mesma.

Como xa teño dito antes, o sabugueiro é unha madeira moi boa para facer instrumentos de vento, xa que a súa cerna é moi fácil de baleirar e polo tanto podemos obter un tubo oco dunha forma moi sinxela.

Para facer este instrumento vannos facer falta todos estes materiais:

1. Unha barra de sabugueiro sen nós dunha cuarta e media de lonxitude, como mínimo.
2. Un arame que non dobre facilmente.
3. Un ferro que se poda poñer ó roxo vivo.
4. Un coitelo que corte ben.
5. Unha lixa fina.
6. Un pouco de cera ou cola branca para madeira. 
7. Unha brocha pequena.
8. Un pouco de barniz.

Como primeiro paso e máis complicado, imos a buscar unha rama de sabugueiro que nos sirva, esta ten que non ser nin moi gorda nin moi fina, máis ou menos como unha flauta das compradas, tanto en anchura como lonxitude.

Este é o sabugueiro.



Estas son as dúas ramas de sabugueiro cortadas.



Así que temos a rama de sabugueiro, hainas que pelar, e para iso facémolo cun coidelo, eu collín dúas por se non me saía á primeira polo menos ter outras oportunidade. Cando lles quitemos a casca hai que ter coidado de non danala madeira.

Así quedan as ramas despois de pelalas.

Agora que temos as ramas peladas, collemos unha delas e ímola baleirar, xa que esta árbore ten unha cerna moi branda, entón cun arame que sexa maleble pero non moito, estirámolo e chantámosllo na cerna e comezamos a darlle voltas e empurralo para metelo máis, entón vemos como se vai esfarelando a cerna, así que pasemos o arame dun lado a outro, dámoslle voltas ata que non lle quede cerna e deixalo oco de todo e o máis cilíndrico posible.

Así é a apariencia da cerna do sabugueiro.

Despois de baleiralo que así.

Agora e chegados a este punto (ata aquí todo igual ó da frauta de sabugueiro), collemos unha das ramas e despois de baleirala ímolles a facer uns buratos para os dedos, estes comezaranse a facer á distancia que máis cómodo quede para tocar e para soprar, este instrumento haille que soprar como se fose o punteiro dunha gaita, entón comezamos a facerlle os furados, para isto utilizamos o ferro ó roxo vivo, para que perfore a madeira por calor, requentaremos o ferro tantas veces como nos faga falla, para que os furados queden ben.

Aquí vemos como queda a frauta con furados.

Unha vez feitos os furados, temos dúas alternativas, ou cortamos apartir do último furado a gaita, nunha lonxitude de dúas veces e media da lonxitude que hai entre os furados, para que dé un bo son; ou facemos como fixen eu, collemos e a esa mesma distancia facemos outros dous furados á mesma altura, un a cada lado da gaita.

Agora para que sone temos que poñerlle algo no extremo de soprar para que emita son, para iso podemos utilizar diferentes cousas, como son as palletas, pallóns, palletas de centeno ou palla (ensinareinas a facer nunha das próximas entradas), palletas de castiñeiros, etc. Para facer que encaixen estes elementos na gaita de sabugueiro, temos que facer como fixemos co rombón de castiñeiro, se que o furado da gaita moi grande, ir encaixando pezas de sabugueiro unhas dentro de outras, para que nos dea a medida que queremos.

E con isto xa debería sonar, a continuación póñovos como queda a gaita de sabugueiro con un pallón de ronqueta e cunha palleta de castiñeiro, esta última ensinei como se facía no rombón de castiñeiro.

Nesta imaxe vemos a gaita de sabugueiro coa palleta de castiñeiro.

Aquí vemos a gaita de castiñeiro co pallón de ronqueta.

Este instrumento tócase igual que o punteiro da gaita e dá un son que depende da palleta que lle poñades, así que probade e elixide a que máis se axuste ós vosos gustos. O bo deste instrumento é que é máis duradeiro que os que se fan de castiñeiro, que só veñen durando un día.

Se o queremos deixar máis curioso, podemos lixalo un pouco e darlle unha man de barniz, a cola branca de madeira ou a cera, son por se mentres facemos o instrumento nos raxa a madeira ou nas xuntas perde algo de aire, entón botámoslla e xa non o perde.

Espero que vos saíse que vos gustara facelo tanto como me gustou a min facelo e explicarvos como se fai.

Un saúdo a todos.

Novas parituras:

Ola compañeiros.

Unha vez máis actualicei a lista das partituras, nela deixovos a Mazurca de Bretoña, que é unha peza moi fácil de tocar, e ademais moi fermosa. Pero tamén vos deixo a Carreiriña, que é unha Polka que toca o Rubén de Castelo de Somoza, un gaiteiro dos de antes, que lle teño moito aprecio e respecto,e tamén é unha peza moi alegre e con moito ritmo.

Espero que vos guste, seguirei traballando para traervos máis cousas, pezas e instrumentos novos.

Un saúdo a todos.

Instrumentos artesanais.

Ola compañeiros.

Como esta páxina foi medrando moito, faise difícil encontrar o instrumento que un quere consultar, así que para facilitar as cousas, fixen un índice ó comezo da páxina onde está o nome dos instrumentos que teño explicados, e así con clicar en riba do nome do instrumento que queremos ver xa nos aparece.

Un saúdo.

Resultados da encuesta:

Ola Compañeiros.

Segundo a encuesta que vos puxen, de en que formato queriades as partituras, gañou a de poñelas en PDF, así de aquí para diante todas as partituras que poña han de ser en formato PDF.

Un saúdo a todos, e bo día.

Axudade a estes amigos que tamén tocan a música galega:

Ola de novo

Votade nesta páxina para que o grupo milesios poida actuar no festival de Ortigueira.
 http://www.festivaldeortigueira.com/grupos/runas.php?lg=gal

Un saúdo compañeiros.

Outro par de partituras:

Ola compañeiros e compañeiras do Espacio do Gaiteiro.

Hoxe vou colgar outras dúas pezas, que particularmente, me gustan moito, estas son a coñecidísima Folíada de Tenorio e o Valse dos Vellos, tanto unha como a outra tocábaas cando estaba no grupo Mencer e soaban moi ben, ademais a Folíada de Tenorio é unha peza en ton menor do Gaiteiro de Soutelo que se acompaña de letra. Espero os vosos comentarios a ver que vos parece.

Ademais teño outra cousa que dicirvos, os quen non a saibades, que en youtube hai uns vídeos de gaiteiros da Fonsagrada, que tocan moi ben, se non os vistes merece moito a pena que os vexades, porque está moi ben.

Un saúdo compañeiros e ata loguiño.

Máis pezas e partituras:

Ola compañeiros.

Outra vez máis puxen un par de pezas, unha delas é unha pandeirada, que como xa sabedes, é un estilo de peza, que case todas levan o mesmo nome, e que eran pezas para cantar cun ritmo moi característico. Ademais déixovos unha peza que é do abó do meu mestre, que como todas as que lle coñezo é moi bonita.

Un saúdo a todos e non deixedes de visitar a páxina e ver as novidades, e se a ocasión o merece, de comentar algo.

O rombón de castiñeiro.

Ola compañeiros e compañeiras.

Hoxe imos a poñernos con rombón de castiñeiro, este é un instrumento que soa moi ben, e ademais é doado de facer, este instrumento pernítenos tocar unha melodía con diferentes notas que varían segundo tapemos os buratos que ten.

O que nos fai falla para facelo son:

1. Unhas baras de castiñeiro de diferentes diámetros, unha máis longa do tamaño, de como mínimo como unha frautra.
2. Un tixeira de poda.
3. Un coitelo que corte moi ben.

Agora que temos isto o que temos que facer é baleirar a bara de castiñeiro máis longa da madeira, xa que para o instrumento só nos imos a valer da codia, con esta bara imos a facer o corpo do instrumento. Para baleiralo imos facer igual que fixemos na frauta de castiñeiro, fregamos co mango da coitela a pel do castiñeiro, e despois retorcélomo coa man ata que se desprenda e quitámola tirando dela. Se raxa ou rompe ou perde aire a cáscara, xa non nos serve para facer instrumento, xa que isto afectará ó son.

Esta é a bara de castiñeiro máis grande que imos baleirar.

Aquí temos como se ve a cáscara de castiñeiro e a madeira xa separados.



Nesta imaxe vemos como queda baleira de todo a codia.



Cando xa temos feito isto imos a facer a parte do instrumento que soa, para iso collemos unha rama finiña e baleirámola, entón coa cáscara aplastámoslle unha punta e rascámola co coitelo ata que ese estremo que de finiño, entón ó metelo na boca e soprar tiñamos que conseguir sacarlle son.

Aquí temos a ramiña da que facemos a palletiña que vai tocar.

Nesta imaxe vemos como queda a palletiña despoi de rascala co coitelo.

Entón así que temos feito isto, normalmente a cáscara que temos para facer o instrumento non encaixa ben na palleta, xa que a palleta é moi delgada para encaixar nel, entón para isto o que imos facer é ir baleirando outras ramas e ir encaixando as cáscaras no corpo do intrumento, ata que sexamos capaces de intruducir a palletiña, para facer isto cada vez temos que ir poñendo unha cáscara máis fina. No meu caso só me fixo falta poñer unha cáscara intermedia para que encaixara a palletiña. Así conseguimos motar o intrumento de xeito definitivo.

Nesta imaxe vemos a miña cáscara de castiñeiro, que xa está baleira, que utilicei de adaptadora.

Agora vemos como encaixa a cáscara adaptadora dentro da que utilizamos como corpo do instrumento.

Nesta imaxe vemos como queda o instrumento xa coa palletiña metida.

Agora que o temos feito só queda poñerlle os furado, este faranse co coitelo cortando a cáscara, poñeranse onde máis fácil sexa para tapar, e a separación entre eles será a que máis comodidade aporte ó artista que o toque. Así que fagamos o último furado, cortaremos a parte final do instrumento a dúas veces e media da distancia entre os diferentes furados, do último furado.

Así sería como nos quedaría o instrumento ó final, coas madeiras que resultaron de baleirar as cáscaras que utilizamos.

Así sería como quedaría cos furados.

 Agora só lle hai que soprar pola palletiña e xa ten que soar, segundo lle tapedes os diferentes furado fará as diferentes notas.

Espero que vos saíse e que vos gustara tanto facer este intrumento como tocar con el.

Un saúdo a todos e gracias pola vosa atención.

De volta de vacacións:

Ola compañeiros.

Xa volvín de vacacións, nesta semana santa acudín a un curso en Lugo organizado por Cántigas e Frores, no que aprendín moitas técnicas para adornar pezas e como se fan novos instrumentos artesanais galegos, ata agora estiven algo liado, pero a finais desta semana ou comezo da seguinte, vou comezar a poñer pezas novas aplicando o que aprendín, e tamén revisarei as xa postas. As técnicas de gaita foronme impartidas polo mestre de gaita Daniel Bellón, que é un grande maestro e como puiden comprobar un moi bon gaiteiro.

Ademais tamén comezarei a poñer novos intrumentos artersanais que aprendín a facer e todos os que fixen nesta semana santa.

Un saúdo a todos.

O chifro e a flauta de castiñeiro.

Ola compañeiros, como o prometido é deuda, aló vou con esta nova entrada.

Desta voltaímos a facer un chifro de castiñeiro, estes son instrumentos moi fáciles de facer, e de estragar mentres se fan, polo que hai que facelo con coidadiño, o seu grande problema é que non son duradeiros no tempo, xa que en dous ou tres días sécanse, enrugánse e paran de soar.

Para facer este instrumento fan falla os seguintes materiais:

1. Unha rama de castiñeiro ben dereita e cos menos nudos posibles.
2. Unha tixeira da poda.
3. Un coitelo que corte moi ben.

O primeiro que temos que facer é ir a buscar a rama de castiñeiro e buscaremos unha ben dereita e que teña o diámetro parecido a unha flauta das compradas ou algo máis ancha. Entón cortámola á medida que queiramos coa tixeira da poda. Hai que ter en conta que a madeira de castiñeiro só serve para facer este instrumento cando lle está a subir a sabia, xa que senón non damos separado a corteza da cerna.

Entón para separar a corteza da cerna, collemos e fregamos con forza o mango do coitelo ou a podadora contra a corteza do castiñeiro, ata que comece a espumar e rezumar sabia polos bordes que cortamos, así que pase isto collemos e agarramos a bara de castiñeiro e retorcémola como se estivésemos a escorrer un trapo, entón notamos que a corteza se move sobre a cerna, entón imos facendo esta manobra sobre toda a bara ata que se despegue toda a pel.

Agora que temos a pel depegada collemos e cortamos a cáscara por un dos extremos sen cortar a cerna, e entón vemos que se despega, entón agora agarramos a cerna que quedou descuberta e tiramos dela, e entón conseguimos sacar toda a cerna e deixar a cárcara.

Este proceso é algo complicado de explicar, se non o entendedes fago un vídeo de como se fai e súboo.

Agora que temos a cerna por un lado e a cáscara do castiñeiro polo outro, cortamos dúas rodas de cerna, unha desas rodiñas quitámoslle unha laca por un lado, e con elas tampamos os extremos da cáscara do castiñeiro, observamos que a rodiña que lle cortamos un cacho non tapa de todo o furado da cáscara, pero haino que deixar así porque é por onde imos a soprar para obter o son, neste extremo facemos un corte en bisel como o dunha flauta.

Nesta imaxe podemos ver o corte en bisel para que faga son.

Nesta imaxe vemos a rodiña que tapa un dos extremos da cáscara e que é pola que imos a soprar.

Nesta imaxe vemos como quedou o outro extremo da cáscara de castiñeiro tapada.

Agora de sopramos polo extremo que lle deixamos unha regandexa na tapa, obtemos un son, este instrumento que acabamos de obter chámase Chifro de Castiñeiro. E sempre dá a mesma nota, aínda que pode variar ca forza que se sopre. Hai outra variante na que en ver de poñer dúas tapas, poñemos pola que se sopra e na outra tapamos co extremo da cerna que quitamos, entón se sopramos como no caso anterior sona, pero se mentres sopramos introducimos máis a cerna na cáscara cambia o son máis a agudo e se a retiramos cambia a máis grave, e así podemos obter unha variación do son.

Se ó chifro de castiñeiro lle facemos uns furados para tapar cos dedos, obtemos a flauta de castiñeiro, que se toca como calquera flauta.

Espero que se o intendades facer vos salga, se tedes calquera dúbida intentarei aclarala.

Un saúdo a todos e gracias polas vosa atención.

Instrumentos de castiñeiro e novas partituras:

Ola compañeiros.

Antes de nada felicitarvos a todos por que por fin chegamos a 500 visitantes despois do pouco tempo que ten este blog, agradezovos moito que vaiades lendo as cousas que escribo e comparto con vós. A ver se damos chegado as 1000 e pouco.

Mañá vou poñer como se fai un dos instrumentos fabricados de castiñeiro, pero para outras semanas poñerei máis, non dei publicado antes porque estes instrumentos son moi delicados e rompen fácil na súa construcción e ademais é complicado atopar a madeira que fai falla para facelos, xa que dá moito que buscar, sobre todo neste tempo que estou nunha cidade. E prefiro publicar os instrumentos con fotos de como se van facendo, xa que queda máis clara a súa construcción e enténdese mellor á hora de cos fagades.

Ademais vou subir outras dúas pezas, que personalmente me gustan moito, unha delas é a coñecida "Camposa" e a outra é unha peza que me gusta xa dende que comecei a tocar e lla oín interpretar ó meu mestre que é a "Muiñeira dos Sete Estalos".

Un saúdo e gracias. Espero as vosas visitas e tamén as vosas opinións.

Algunhas novas:

Ola compañeiros.

Agora vou facer outro instrumento, que xa adianto que vai ser de castiñeiro, pero só teño tempo a facelos os fin de semanas, e o pasado a madeira aínda non valía, a ver este.

Mentres tanto, deixovos máis pezas, estas son a alborada dos Campaneiros de Vilagarcía "Unha Noite de Santo Cristo", os Campaneiros é unha das miñas agrupacións favoritas; tamén vos deixo o coñecido "Molete" e volvo a resubir a "Muiñeira de Cobas" porque tiña un erro nas notas.

Un saúdo a todos e gracias por facer axudar a que isto siga a diante.

A flauta de sabugueiro:

Ola bos días compañeiros e compañeiras:

Desta volta vouvos a dicir como se fai unha flauta de sabugueiro. O sabugueiro é unha árbore que non medra moito, pero ten unha peculiradiedade que a fai moi boa para facer instrumentos, que é que ten unha cerna moi branda, polo que é moi fácil de baleirar e convertir a peza de madeira nun tubo oco.

Este instrumento saqueino dos contos que me dicía os vellos do meu pobo, esta madeira tamén se utilizaba para facer os chamados cichóns, que se utilizaban no entroido para disparar auga, para facerlle a broma ós veciños, e mollalos de arriba a baixo.

Hoxe do que vos vou falar é da flauta de sabugueiro, se queredes outro día dígovos como se fai un cichón.

Para comezar imos dicir, como sempre, a listaxe de ferramentas e materiais que precisamos:

1. Unha barra dereita de sabugueiro que non teña nós, dunha cuarta e media como mínimo.
2. Un arame que non dobre facilmente.
3. Un ferro que se poda poñer ó roxo vivo.
4. Un coitelo que corte ben.
5. Un corcho dunha botella.
6. Unha lixa fina.
7. Un pouco de cera ou cola branca para madeira. 
8. Unha brocha pequena.
9. Un pouco de barniz.

Como primeiro paso e máis complicado, imos a buscar unha rama de sabugueiro que nos sirva, esta ten que non ser nin moi gorda nin moi fina, máis ou menos como unha flauta das compradas, tanto en anchura como lonxitude.

Este é o sabugueiro.



Estas son as dúas ramas de sabugueiro cortadas.



Así que temos a rama de sabugueiro, hainas que pelar, e para iso facémolo cun coidelo, eu collín dúas por se non me saía á primeira polo menos ter outras oportunidade. Cando lles quitemos a casca hai que ter coidado de non danala madeira.

Así quedan as ramas despois de pelalas.

Agora que temos as ramas peladas, collemos unha delas e ímola baleirar, xa que esta árbore ten unha cerna moi branda, entón cun arame que sexa maleble pero non moito, estirámolo e chantámosllo na cerna e comezamos a darlle voltas e empurralo para metelo máis, entón vemos como se vai esfarelando a cerna, así que pasemos o arame dun lado a outro, dámoslle voltas ata que non lle quede cerna e deixalo oco de todo e o máis cilíndrico posible.

Así é a apariencia da cerna do sabugueiro.

Despois de baleiralo que así.

Agora e como ante antepenúltimo paso ímos a tapar o extremo máis estreito da bara cun corcho, para facelo labramos o corcho a medida do furado e metémosllo, se perde aire por el entón podemos coller e poñerlle un pouco de cola branca de madeira ou cera dunha vela.

Ó taparlle o extremo quedaría así, aínda que eu antes fíxenlle os furados.

O penúltimo paso consiste en facerlle os furados para soprar e para tapar con dedos, para obter diferentes sons, estes fanse cun ferro que temos que quentar ata que se poña ó roxo vivo, así que estea ben quente collemos e apretámolo contra a madeira onde queiramos facer o furado e témolo aí ata que fure, se non fura á primeira e se enfría hai que volvelo quentar e repetir a manobra ata que fure. O furado máis cercano o extremo da bara que está tapado ten que ser máis grande e é por onde imos soprar, despois deixamos unha boa separación e comezamos a facer os furado para os dedos, estes poñeranse tan separados como o artesán queira, ou dea tapado cos dedos, e así que se fagan todos os buratos xa está feita.

Aquí podemos ver como me quedaron os furados.

Agora o que podemos facer é lixala un pouco para quede lisa e darlle unha man de barniz coa brocha para que se garde mellor. E polo demais a flauta xa debería tocar. Esta tócase como unha flauta traveseira.

Espero que vos saíse ben e que non tiverades problemas, calquera dúbida preguntádema no correo ou a modo de comentario cunha entrada.

Un saúdo a todos.

Últimas novas:

Ola compañeiros.

Por fin dei feito un instrumento novo, só me que quitarlle un par de fotos máis para ver como quedou e xa fago a entrada, entre hoxe e mañá xa o poño.

Ademais como sempre volvo actualizar a listaxe de partituras e déixovos de novidade dúas muiñeiras unha moi coñecida entre tódolos gaiteiros da comarca galega, que é a Muiñeira de Cabanas e a outra era unha peza que tocaba para os danzaríns no grupo Mencer, que é a Muiñeira do Picato.

Un saúdo a todos.

Esperamos pola primaveira:

Ola.

Esta semana non vou poñer como se fai un instrumento novo, xa que para facer os que me falta fai falla que esteamos na primaveira, e ademais non teño fotos destes instrumentos feitas previamente, e estes instrumentos non se conservan no tempo, así que teredes que esperar un pouquiño para que vos ensine o seguinte.

Como sempre actualicei a listaxe de partituras, hoxe deixo A Carolina con letra e o Fandango que tocaba a agrupación Cántigas e Frores de Lugo.

Un saúdo a todos.

O corno de vaca:

Ola bos días a todos e todas.

Outra vez máis estou a escribir no blog para falarvos doutro instrumento artesanal galego, hoxe do que vou tratar é sobre un instrumento feito a partir dun corno de vaca, que nos dá unha nota constante. O nome deste instrumento é o de corno. É un instrumento moito máis fácil de facer que os anteriores. Os pasos e materiais que fan falla para facelo son moi parecidos ós da ocarina de corno de vaca.

Os mateirais que nos van facer falla son os seguintes:

1. Un corno de vaca.
2. Unha caldeira de auga.
3. Unha serreta do ferro.
4. Unha lixa suave.
5. Barniz de madeira.

O primeiro paso que debemos realizar é o de baleirar o corno, e facémolo como xa expliquei para a ocarina de corno de vaca.

Nesta imaxe podemos ver o corno baleirado.

Así que temos o corno baleirado, o que vamos facer é cortalo, perpendicularmente, polo seu extremo máis afilado, este extremo é macizo, pois temos que ilo cortando ata que deamos coa luz do corno.

Así é como nos queda cando imos cortando ata dar coa luz do corno.

Así que fagamos isto, xa está case todo feito, entón podemos barnizalo e lixalo para deixalo máis curioso.

Este sería o resultado final.

Agora que o temos este instrumento tócase de dous xeitos posibles, un deles é tocalo como unha trompeta e o outro é tocalo colocandolle unha palleta ou un pallón no furado que fixemos.

Estes son os tres instrumentos que describín como se facían ata agora.

Este instrumento era moi fácil de facer espero que vos saíse sen problema, pola miña parte vou seguir buscando instrumentos galegos artesanais, e como sempre colguei máis pezas na listaxe de partituras, e entre elas teño o Pirimpimpín de Mavela.

Un saúdo a todos.

Máis actualizacións de partituras:

Xa colguei algunha partitura máis, non vos esquezades de miralas. En breves poñerei máis (se queredes algunha en especial pedídea a ver se a teño).
Un saúdo a todos.

Ocarina de corno de vaca:

Ola bos días a todos.

Para continuar cos intrumentos galegos artesanais hoxe vou falar de como se fai unha ocarina do corno dunha vaca. É algo máis complexo de facer que o da flauta de rabo de escoba, pero non é difícil.

Para logralo só nos fai falla:

1. Un corno dunha vaca.
2. Unha caldeira con auga.
3. Un taco de madeira
4. Un coitelo.
5. Unha lixa fina.
6. Barniz de madeira.
7. Un taladro.
8. Unhas brocas do ferro.
9. Cera dunha vela.

O primeiro que temos que facer é conseguir o corno da vaca, para isto podemos buscar algún que lle rompera a unha vaca, ou o que podemos facer, que é o que fixen eu, é pedirllo a algún gandeiro cando lle corte os cornos a unha das súas vacas.

Despois de conseguilo, o máis normal do mundo, é que traiga o óso por dentro, e a nós iso non nos interesa, entón para conseguir baleirar o corno ímolo cocer, para iso fai falla unha caldeira con auga e deixalo fervendo nela bastante tempo, o que si vos dou un consello, que non o fagades na casa, xa que cando se coce un corno cheira moitísimo. Despois de cocelo o óso xa se despega só. Eu cocinos ata que se lles despegou o óso dentro da caldeira.

O seguinte paso é deixalo enfriar, así que enfrie collemos e facemos unha peza de madeira do tamaño da abertura do corno para tapala, esta peza ten que ter forma de moeda, eu para facela collín unha estela de leña (hacha), serreina perdendicularmente e labreina cun coitelo ata que entrou a presión.



Así é como ten que quedar a tapa.



Despois disto facemos un corte en bisel no corno, que acaba onde comeza a tapadeira, como vemos na foto anterior, para isto damos un corte perdendicular no corno ata onde chega a tapadeira ata chegar á luz deste, e despois facemos un corte o máis oblícuo posible que se dirixa cara o corte perpendicular que fixemos, ata que se xunten, e como resultado dá o que se ve nesta imaxe:



Aquí podemos ver como queda o bisel.



Agora debemos facerlle un corte á tapadeira de madeira que coincida co bisel que acabamos de facer, para que quede parecido ó dunha flauta doce (de aí me veu a idea de facelo así) e é por onde se vai soplar para que sone o instrumento.

O seguinte paso é facerlle unha serie de furados na mesma cara que fixemos o corte en bisel para poder tapar cos dedos e así acadar diferentes sons, estes farémolos co taladro e coa broca de ferro, sen ter o modo martelo do taladro posto, estes furados deberán ser de diferente tamaño para que consigan diferentes notas, e quedaría como se ve na imaxe seguinte:

Nesta imaxe vemos os furados para os dedos

No meu corno só collían cinco furados, pero faremos tantos como nos collan no corno. Chegados a este punto o corno xa tiña que sonar, se perde aire pola tapadeira de madeira que non quedou ben axustada, o que podemos facer é meterlle un pouco de cera derretida para que non o deixe pasar. O son que se acada é un son moi doce.

Por último podemos lixar e barnizar o corno para que quede máis curioso e xa está completado este instrumento.

Así foi com o quedou o meu.

Un saúdo a todos compañeiros, espero que vos gustase e vos salga ben.

Unha flauta de rabo de escoba:

 Ola bos días a todos.

Hoxe vou a comezar a pór como se fan unha serie de intrumentos de forma artesanal que calquera pode facer na súa casa, moitos deles só os coñecía polo que me teñen falado os vellos, xa que me contaban as historias de como os facían, cando eles eran novos, e como se divertían cando ían coas vacas ó monte e se xuntaban todos para pasar o tempo. Doulle as gracias a toda a xente que me ensinou a facelos, entre os que están os meus avós. Ademais gústaríame que moita xente os aprendera a facer para que así non se perdera un deses pequenos tesouros que garda a sabiduría popular, e non caian no esquecemento.

Máis adiante hei de facer unha páxina como fixen coas partituras para poñer os diferentes instrumentos todos xuntos, non vos esquezades de mirar as párituras que aínda sigo publicando nelas.

Frauta de rabo de escoba:

Para facela só fan falla:

1. Un rabo dunha escoba vella: que preferiblemente ten que ser de madeira, aínda que eu a fixen cun rabo dunha escoba de plástico e soa igual, a única condición é que estea oco.
2. Un ferro que se poda poñer ó roxo vivo.
3. Un corcho dunha botella.
4. Un pouco de cera de vela.
5. Serreta de madeira ou de ferro.

Entón collemos o rabo da escoba e cortámolo á medida, a miña debe medir como dúas cuartas, se é de plástico cortámola coa serreta, porque senón escachiza todo.

Despois disto facemos os furados, para isto collemos o ferro, eu utilicei o ferro da cociña de leña, e poñémolo o roxo vivo e furamos o rabo da escoba, un furado deberá estar cerca dun dos extremos para que nos sirva para soprar, despois deixamos un espacio e facemos outros 6 furados na mesma dirección e un séptimo un pouco ladeado, xa que estes seis furados son para tapar cos dedos, e o séptimo é para tapar co meñique, e ladeámolo un pouco para que sexa máis fácil de tapar, a distancia entre estes furados poñerase segundo a comodidade de cada un, para que sexan fáciles de tapar.

Por último taparemos o extremo que ten o furado que nos serve para soprar, para isto labraremos o corcho para que entre a presión e non deixe escapar o aire, se segue a escapar aire, o que temos que facer é recubrir as xuntas cun pouco de cera.

Agora xa temos unha frauta estilo traveseira que, polo menos a miña, sona bastante ben.

Como sempre, se queredes poñervos en contacto conmigo para algo mandádemo á dirección de correo electrónico.


Un saúdo a todos compañeiros.

Nesta imaxe podemos ver as dimensións da flauta que eu fixen.

Nesta imaxe vemos a flauta de lado.

Nesta imaxe vemos como queda colocado o corcho para que non perda aire.

Aquí vemos como queda o furado para soprar.

Xa volvo estar en activo

Ola a todos, estes días estiven moi ocupado, pero xa volvo a colgar máis partituras e irvos falando de diversas cousas interesantes relacionadas co mundo da música galega, se queredes que publique algunha cousa que vos pareza interesante poñédevos en contacto conmigo polo correo de gateiromencer@gmail.com, e xa lle fago unha entrada neste blog.

Xa aproveito esta entrada para dicirvos que visitedes esta páxina, http://folkintrio.blogspot.com/, que deixou anotada nun comentario un compañeiro gaiteiro, esta páxina trata sobre o Programa de Folk na Cuac FM da Coruña.

Un saúdo a todos.

Actualización da listaxe das pártituras

Ola compañeiros:

Para máis comodidade cambiei a forma de ver as partituras, agora en vez de poñelas nunha entrada púxenas nunha páxina. Para entrar a velas só tedes que clicar onde pon listaxe de partituras que está xusto enriba de todo e ó lado de onde pon páxina principal.

Un saúdo a todos.

Listaxe de partituras:

Nesta entrada vou ir poñendo as partituras que teño en Encore e PDF, para conseguilas só tedes que clicar no nome da peza, e entón xa a podedes descargar de forma gratuíta, se queresdes compartir algunha das vosas partituras enviádemas á dirección de correo gaiteiromencer@gmail.com, e xa as colgo moitas gracias a todos:

1. A Carballesa.
2. Buxos Verdes.
3. Danza das Zocas.
4. Muiñeira de Lugo.
5. Muiñeira de Mencer/Muiñeira de Mencer con 2º gaita..
6. Muiñeira do Saviñao.
7. Na beira.
8. O Pau.
9. Polka do Saviñao.
10. Rianxeira.

Un saúdo.

Un atril con forma de volante:

Hoxe lendo o Progreso, para ver que pasaba por Lugo, atopeimeime unha noticia duns gaiteiros taxistas que está moi ben. Son un grupo de taxistas que entre cliente e cliente aprenden a tocar a gaita cos cuadernillos de aprendizaxe para a gaita galega de Bruno Villamor Gay. Bruno ademais tamén é o meu mestre, e é un Grande Gaiteiro que admiro moito, de todos os gaiteiros que teño oído tocar, para min, é o mellor, e é unha honra que sexa o meu mestre.

Volvendo cos gaiteiros taxistas, este é un exemplo de que sempre hai un oco nas nosas atareadas vidas para a gaita, e que cando se lle colle o gusto, non sei que ten, que non se dá deixado. Dende aquí mándolles moito ánimo a estes gaiteiros taxistas e que cunda o seu exemplo.

Déixovos aquí a noticia para quen a queira ler:

Estes son os gaiteiros taxistas.

EUSEBIo Méndez Toural vive en el taxi. Allí, al frente del volante, está catorce horas diarias, desde las nueve de la mañana hasta las once de la noche. Su taxi es, prácticamente, su casa. Hasta aquí la rutina diaria de Eusebio, que podría ser la de cualquier otro taxista lucense. Pero hay algo que lo diferencia. A él y ahora también a otros tres colegas más: que aprovechan los tiempos de espera, entre cliente y cliente, para aprender a tocar la gaita y lograr ver cumplido un sueño que alimenta ya desde hace treinta años: el de ser gaiteiro.

«¿Que cómo hago? Muy fácil. Tengo aquí, en la guantera, el método de Bruno Villamor Gay, ‘Cadernos de gaita’. Y, al lado, tengo una flauta porque para ensayar no hace falta sacar la gaita. Así que cojo ambas cosas, sujeto el método en el volante con un clip y aprovecho para repasar las partituras», explica Eusebio.

Pese a que su sonido no es tan estridente como el de la gaita, los sones de la flauta lograron cautivar a propios y a extraños que se aproximaban al taxi. Por ejemplo, el otro día una ‘abuela’ se puso a bailar una muiñeira al son del gaiteiro-taxista, que estaba en la parada de la estación de autobuses.

Otras veces, en la avenida de Ramón Ferreiro, sus sones fueron aplaudidos por algún lucense que pasaba por allí. Lo mismo que en la parada de Santo Domingo. Sin embargo, hay una parada, la de la puerta de Santiago, que se está convirtiendo, desde hace mes y medio, en el ‘santuario’ de los taxistas-gaiteiros. Porque la flauta de Eusebio Méndez atrajo, tal cual el de Hamelín, a otros tres taxistas que, a raíz de oír las muiñeiras de Eusebio, se apuntaron a clases en Cantigas e Frores, a donde acuden ahora los cuatro además del barbero que está justo enfrente de la parada.

«Se acercaron a mí porque yo ya recibí clases de Xosé Luís Foxo en Sabadell, donde estuve emigrado veinticinco años. Allí fui compañero de Susana Seivane, cuando todavía no era famosa y estaba en Toxos e Xestas. Tocaba bastante bien la gaita y me gustaba... hasta que entré en el taxi y, al no tener tiempo libre, no pude seguir con la afición», comenta el taxista.

Sin embargo, la gaita no pasó al olvido. Siempre estaba ahí. «Cuando hay una fiesta, una comunión o una boda, mi gaita siempre sale a tocar», afirma.

Los tres taxistas y el barbero coquetean, todavía, con la escala y las partituras. Ellos siguen al maestro, al flautista que los encandiló con sus sones y, siempre que la coincidencia y la falta de clientes se lo permite, se reúnen en una u otra parada, sin quedar previamente, y se ponen a tocar. A veces, por separado, y otras, juntos, llegando a formar un cuarteto y, en ocasiones, cuando cierra la barbería, un quinteto.

No se sabe cuánto durará la formación o si alguna vez llegarán a ser un grupo de verdad. «Eso será a largo plazo», vaticina Eusebio. Pero, mientras, este taxista oriundo de Palas de Rei sigue erre que erre, enganchando el método en el volante y repasando los compases de la muiñeira de Lugo y de otras. «Si no ensayo en el taxi, ¿dónde y cuándo lo voy a hacer? Ahora, nadie me quitará de tocar la gaita», dice, con determinación.

Publicidade para un amigo:

Ola compañeiros:

Un amigo e compañeiro meu da Terra de Lemos tamén ten un blog para tratar sobre diferentes temas, así que se queres entrar nel aquí vos deixo a  súa dirección "nuestrasneuronas.blogspot.com".

Eu recoméndovos entrarlle e comentar.

Un saúdo, eu seguirei colgando pezas segundo vaia podendo.

Encore:

Para escribir as pezas que vou ir subindo eu emprego un programa editor de partituras que se denomina Encore. Con este programa obtés a partitura no ficheiro coa extensión .enc que vale para voltar a editar, ou en arquivo de música ou en pdf, ideal para imprimir. Ademais este programa ten a vantaxe de que che permite escoitar a música que estás a escribir para saber como sona, podendo variar a velocidade á que se toca a peza. De momento vou pór unha imaxe cunha partitura para que vexades como queda, despois xa irei colgando as pezas en outros formatos para descargar.

Esta peza pertence ó grupo Mencer e foi composta por nós, polos gaiteiros de Mencer.

Un saúdos gaiteiros.

Rubén de Castelo de Somoza:

Hoxe é obrigatorio falar deste gaiteiro de Lugo do pobo de Castelo de Somoza do Incio. Este señor é un dos grandes gaiteiros que coñezo, aínda que é máis coñecido como palleteiro canda o seu fillo Antonio.

A este grande gaiteiro téñolle moito aprecio, xa que é moi bo tanto na gaita como na súa cida diaria, ademais se te paras a escoitalo cóntache historias moi boas, que lle pasaron na súa vida.

Eu coñézoo dende sempre xa que é do mesmo pobo do que é unha bisaavoa miña, e personalmente díxome dous consellos cando aínda estaba comezando a tocar: "neno ten en conta que hoxe en día da gaita é moi difícil vivir, así que mentres sexas novo estudia, pero tampouco esquezas a gaita" e tamén me dixo "cando toques ten coidado xa que en Galicia hai moitos gaiteiros, pero moi poucos temperadores".

Hoxe acábome de interar que o acaban de nombrar Fillo Adoptivo do concello do Incio, isto é unha noticia que me alegra moito, xa que así recoñécense tódolos anos que este grande gaiteiro leva traballado e os esforzos que leva feito, e que gracias a persoas como el a nosa cultura aínda segue viva e non perde forza.

Aquí temos ó Rubén detrás do mesao da cociña de leña onde fai as palletas que lle deron tanta fama. Homes coma el nuca deberían morrer nin facerse vellos.
En resumo só podo darlle a noraboa a este grande gaiteiro que o ten moi merecido, isto e moito máis.
Un saúdo a todos.

P.D: se alguén ten curiosidade pola súa historia avisádeme e cóntovos o que me contou dela.

Para máis información deixo aquí a noticia segundo a conta o progreso de Lugo:

O Concello do Incio recoñecerá o labor de dous dos seus veciños máis internacionais: a cantante Lucía Pérez e o gaiteiro e fabricante de palletas Rubén González, que serán nomeados Filla Predilecta e Fillo Adoptivo do municipio, respectivamente. As designacións someteranse a votación o vindeiro día 4, no primeiro pleno ordinario do ano no Incio.

A proposta parte do alcalde, Ángel Camino, por entender que os dous acumulan méritos máis que suficientes polo seu traballo e a contribución para dar a coñecer o nome do Incio. Estas distincións veñen sumarse á da ex conselleira Manuela López Besteiro, única Filla Adoptiva ata esta data.

Rubén González naceu no 1925 en San Xoán de Randín (Ourense). Afeccionado á música dende moi novo, con só dez anos mercou a súa primera gaita e, pouco despois, construíu un bombo e un tambor con bidóns e pelexos de ovellas. Con 19 anos trasladouse a Castelo de Somoza, parroquia do Incio da que era natural súa nai e onde continúa residindo. Neste concello comezou a tocar nun quinteto en Noceda e, aló polos anos 70, formou o grupo de gaitas Os Agarimos. Xunto co seu fillo, Antonio González, e outros integrantes como Jesús Vila, ‘O Cuarenta’, José ‘O Crego’, Amadeo Goyanes, Suso Vila ou Borja, Os Agarimos realizaron múltiples actuacións en lugares como San Clodio -onde tocaron 30 anos consecutivos- ou nas tradicionais danzas da Cervela.

Home polifacético, foi ferreiro, zoqueiro, enterrador e empregado de Magnesitas de Rubián pero, sobre todo, fabricante de palletas. «Hoxe en día é, xunto co seu fillo Antonio, un dos artesáns máis recoñecidos neste eido. O nome deste concello é coñecido e ‘soa’ nunha boa parte do mundo grazas ás palletas que Rubén González elaborou», explica o rexedor.

O Concello do Incio recoñecerá o labor de dous dos seus veciños máis internacionais: a cantante Lucía Pérez e o gaiteiro e fabricante de palletas Rubén González, que serán nomeados Filla Predilecta e Fillo Adoptivo do municipio, respectivamente. As designacións someteranse a votación o vindeiro día 4, no primeiro pleno ordinario do ano no Incio.

A proposta parte do alcalde, Ángel Camino, por entender que os dous acumulan méritos máis que suficientes polo seu traballo e a contribución para dar a coñecer o nome do Incio. Estas distincións veñen sumarse á da ex conselleira Manuela López Besteiro, única Filla Adoptiva ata esta data.

Rubén González naceu no 1925 en San Xoán de Randín (Ourense). Afeccionado á música dende moi novo, con só dez anos mercou a súa primera gaita e, pouco despois, construíu un bombo e un tambor con bidóns e pelexos de ovellas. Con 19 anos trasladouse a Castelo de Somoza, parroquia do Incio da que era natural súa nai e onde continúa residindo. Neste concello comezou a tocar nun quinteto en Noceda e, aló polos anos 70, formou o grupo de gaitas Os Agarimos. Xunto co seu fillo, Antonio González, e outros integrantes como Jesús Vila, ‘O Cuarenta’, José ‘O Crego’, Amadeo Goyanes, Suso Vila ou Borja, Os Agarimos realizaron múltiples actuacións en lugares como San Clodio -onde tocaron 30 anos consecutivos- ou nas tradicionais danzas da Cervela.

Home polifacético, foi ferreiro, zoqueiro, enterrador e empregado de Magnesitas de Rubián pero, sobre todo, fabricante de palletas. «Hoxe en día é, xunto co seu fillo Antonio, un dos artesáns máis recoñecidos neste eido. O nome deste concello é coñecido e ‘soa’ nunha boa parte do mundo grazas ás palletas que Rubén González elaborou», explica o rexedor.